تأثیر اقتصاد سایه بر کیفیت محیط زیست در ایران با تأکید بر مصرف انرژی و رشد اقتصادی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 تبریز دانشگاه تبریز دانشکده اقتصاد و مدیریت گروه توسعه اقتصادی و برنامه ریزی

2 گروه اقتصادی، دانشکده اقتصاد و مدیریت، دانشگاه تبریز

10.22080/jeem.2025.28418.1025

چکیده

در دهه‌های اخیر، دستیابی به رشد اقتصادی در اکثر کشورهای جهان منجر به مشکلات زیست‌محیطی از جمله گرم شدن کره زمین، جنگل‌زدایی، و کاهش تنوع زیستی شده است. به همین دلیل، امروزه سیاست‌گذاران و محققان به دنبال دستیابی به توسعه پایدار و تمرکز همزمان بر رشد اقتصادی و کیفیت محیط زیست می‌باشند. بر این اساس، با توجه به اهمیت جهانی محافظت از محیط زیست از یک سو و نقش برجسته اقتصاد غیررسمی در تخریب محیط زیست به ویژه در کشورهای در حال توسعه از سوی دیگر، مطالعه حاضر به ارزیابی رابطه بین اقتصاد سایه و انتشار گاز دی‌اکسیدکربن با تأکید بر نقش مصرف انرژی و رشد اقتصادی در ایران بین سال‌های 1369 تا 1402 با استفاده از روش خودرگرسیون با وقفه‌های توزیعی پرداخته است. نتایج برآورد بلندمدت حاکی از آن است که اقتصاد سایه، مصرف انرژی و رشد اقتصادی منجر به افزایش انتشار گاز دی‌اکسیدکربن در ایران می‌شود. همچنین بر اساس نتایج تخمین کوتاه‌مدت، تراکم جمعیت و صنعتی‌شدن نیز تأثیر مثبت و معنی‌داری بر انتشار دی‌اکسیدکربن دارد. علاوه بر این، ضریب تصحیح خطای مدل نشان می‌دهد که در هر دوره حدود 95 درصد از انحراف کوتاه‌مدت، تعدیل می‌گردد. بر اساس نتایج این مطالعه پیشنهاد می‌گردد که سیاست‌گذاران به اتخاذ سیاست‌هایی در راستای تسهیل رسمی‌سازی فعالیت‌های اقتصادی، افزایش بهره‌وری در مصرف انرژی، تمرکز بر تولید انرژی از منابع تجدیدپذیر، و ادغام سیاست‌های رشد اقتصادی با محافظت از محیط زیست بپردازند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 25 دی 1403
  • تاریخ بازنگری: 25 فروردین 1404
  • تاریخ پذیرش: 29 فروردین 1404
  • تاریخ انتشار: 01 مهر 1403

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار