اثر تکانه‎ های قیمت جهانی نفت بر شاخص سهام پنج صنعت برتر بورس اوراق بهادار تهران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مدیریت و اقتصاد، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

2 گروه مدیریت و اقتصاد، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران

3 گروه اقتصاد، دانشکده علوم اقتصادی و اداری دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

10.22080/jeem.2025.28369.1023

چکیده

قیمت نفت، به‌عنوان یکی از عوامل کلیدی در اقتصاد جهانی، تأثیر قابل‌توجهی بر صنایع مختلف و بازار سرمایه دارد. نوسانات آن می‌تواند به‌طور مستقیم و غیرمستقیم شاخص‌های سهام را در کشورهای وابسته به نفت تحت تأثیر قرار دهد. بازار سرمایه نقش مهمی در تأمین مالی شرکت‎ها و رشد اقتصادی ایفا می‌کند و شاخص‌های سهام به عنوان نماینده عملکرد بخش‎های مختلف اقتصادی، بازتاب‌دهنده شرایط اقتصادی و چگونگی تأثیرپذیری از عوامل داخلی و خارجی هستند. پژوهش حاضر، به بررسی اثر شوک‌های قیمت جهانی نفت و نرخ ارز بر شاخص سهام گروه‌های پتروشیمی، پالایشی، فلزات اساسی، خودرویی و بانکی در بازار سهام ایران می‎پردازد. برای انجام این مطالعه، از داده‌های روزانه مربوط به بازه زمانی فروردین 1400 تا آذر 1403 استفاده شده است. نتایج حاصل از کاربرد مدل خودرگرسیون برداری ساختاری (SVAR) نشان می‌دهد که شاخص سهام گروه‌های منتخب در بازه زمانی مورد نظر، به طور عمده تحت تأثیر شوک‌های داخلی مربوط به گروه خود قرار دارند و تأثیر شوک‌های قیمت نفت و نرخ ارز بر آن‌ها بسیار محدود بوده است. این یافته‌ها بیانگر ماهیت خاص پویایی‌های بازار سرمایه ایران و حساسیت بیشتر آن به عوامل داخلی است. نتایج پژوهش می‌تواند به تصمیم‌گیران اقتصادی و فعالان بازار سرمایه در ارزیابی دقیق‌تر ریسک‌ها و طراحی استراتژی‌های مناسب کمک کند.

کلیدواژه‌ها