اثر غیرخطی اندازه دولت بر شدت انرژی در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه اقتصاد انرژی، دانشکده علوم اقتصادی و اداری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

2 دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد نظری، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 گروه اقتصاد نظری، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

10.22080/jeem.2024.27365.1010

چکیده

بخش بزرگی از تولید ناخالص داخلی در هر کشور توسط دولت‌ها تحقق می‌یابد که این گزاره، تاثیر‌پذیری بسیاری از متغیرهای اقتصادی و غیر اقتصادی را از نحوه عملکرد و سیاست‌گذاری دولت به‌همراه دارد. یکی از مجراهای و ابزارهای اساسی دولت در بخش انرژی، مخارج دولت است که بسته به‌ نوع عملکرد می‌تواند اثرگذاری کارا یا ناکارا داشته باشد. در پژوهش حاضر با استفاده از رهیافت خودرگرسیونی با وقفه‌های توزیعی، ارتباط غیرخطی میان اندازه دولت و شدت انرژی در بازه زمانی ۱۳۵۲ تا ۱۴۰۰ بررسی شد. همچنین اثر عواملی نظیر ساختار اقتصاد، قیمت انرژی، توسعه مالی و تورم به‌عنوان متغیرهای کنترلی مورد بررسی قرار گرفت. روند حرکتی اندازه دولت بیانگر آن است از برنامه دوم تا برنامه ششم روندی نزولی را طی کرده است. به‌نحوی که از رقم ۳/۲۲ درصد برنامه دوم به ۱/۱۷ درصد در برنامه ششم رسیده است. شدت انرژی نسبتاً روندی نوسانی داشته است. همچنین لازم به ذکر است از برنامه اول تا ششم همواره میانگین شدت انرژی از میانگین کل دوره مورد بررسی بیشتر بوده است. نتایج برآوردها در بلندمدت نشان می‎دهد اندازه دولت به صورت U شکل بر شدت انرژی اثرگذار است. مقدار نسبت مخارج دولت به تولید ناخالص داخلی (اندازه دولت) که مینیمم‌کننده شدت انرژی است، ۹/۴۹ درصد می‌باشد و بیانگر آن است تا قبل از نسبت ۹/۴۹ درصد، افزایش در اندازه دولت از شدت انرژی می‌کاهد و پس از آن اثر مثبت (مستقیم) اندازه دولت بر شدت انرژی قابل تصور است. در میان متغیرهای کنترلی مذکور؛ توسعه مالی و بخش ساختاری اقتصاد با ...

کلیدواژه‌ها

موضوعات